Zastanawiasz się czy fotowoltaika jest bezpieczna i czy możliwy jest pożar instalacji? Przeczytaj nasz artykuł i sprawdź jak często dochodzi do pożarów fotowoltaiki, jakie są ich główne przyczyny oraz co zrobić aby zminimalizować wystąpienie pożaru instalacji fotowoltaicznej.
Jak często dochodzi do pożarów fotowoltaiki?
Pożary fotowoltaiki nie należą do częstych. Stanowią mniej niż 0,1% wszystkich pożarów budynków w Polsce. Według Państwowej Straży Pożarnej, w latach 2020 – 2023 odnotowano około 200 pożarów fotowoltaiki. Przy ponad milionie instalacji fotowoltaicznych w Polsce oznacza niskie ryzyko.
Fotowoltaika jest bezpieczniejsza pod kątem pożarów w porównaniu do innych urządzeń i konwencjonalnych źródeł energii. Dla przykładu, pożar instalacji fotowoltaicznej zdarza się raz na 5000 przypadków, natomiast pożary urządzeń AGD, takich jak lodówki czy piekarniki, zdarzają się raz na 3000 gospodarstw domowych. Do pożarów instalacji elektrycznej dochodzi w jednym na 500 domów.
Wniosek jest więc taki, że fotowoltaika nie jest szczególnie niebezpieczna, a ryzyko pożaru, które istnieje, można skutecznie zminimalizować.
Jakie są główne przyczyny pożarów instalacji fotowoltaicznych?
W Niemczech analiza ponad 200 pożarów fotowoltaiki wykazała, że 90% pożarów instalacji wynikało z błędów montażowych lub wad komponentów.
W przypadku montażu instalacji fotowoltaicznej należy unikać błędów, które mogą doprowadzić do pożaru.
Błędy montażowe występują w około 60% przypadków. Źle zamontowane wtyki MC4 mogą prowadzić do przegrzewania i w konsekwencji do iskrzenia. Do częstych błędów należy także złe prowadzenie kabli DC – niepoprawne poprowadzenie przewodów może spowodować ocierać się ich o krawędzie dachu i wywołać pożar.
Kolejnym błędem może być brak zabezpieczeń przepięciowych, przez co instalacja staje się podatna na przepięcia np. po uderzeniu pioruna. Jeśli panel zostanie uszkodzony, do środka może przedostać się woda i wywołać zwarcie. Do pożaru może doprowadzić także nieodpowiednie zabezpieczenie zwarciowe, np. brak rozłącznika DC.
Kolejną przyczyną pożaru fotowoltaiki mogą być uszkodzenia mechaniczne spowodowane warunkami atmosferycznymi (np. silnym wiatrem lub gradem). Uszkodzenia mogą powodować także zwierzęta przegryzające kable, np. kuny. Problemem może być także stosowanie niskiej jakości materiałów. Dla przykładu – tanie przewody i złączki z czasem mogą tracić swoje właściwości izolacyjne, co naraża na pożar.
W 20% przypadkach problemem może być przegrzewanie się inwertera, który jest źle wentylowany. Warto zwrócić również uwagę na to, aby złącza MC4 nie pochodziły od różnych producentów, ponieważ minimalne różnice mogą prowadzić do oporności i iskrzenia.
Jak wygląda gaszenie pożaru instalacji fotowoltaicznej?
Prowadzenie działań gaśniczych w przypadku pożarów budynków wyposażonych w fotowoltaikę, różni się od standardowych procedur pożarowych. W pierwszej kolejności następuje odłączenie dopływu prądu przez staż pożarną. Strażacy zamiast wody, która powoduje ryzyko porażenia prądem, stosują proszki gaśnicze i mgłę wodną, które pozwalają na bezpieczne gaszenie instalacji elektrycznych.
Oznacz miejsca, gdzie znajduje się wyłącznik instalacji fotowoltaicznej i inwerter. Najlepiej umieścić tabliczki informacyjne. Ten zabieg może znacznie przyspieszyć pracę strażaków podczas gaszenia pożaru.
Po przyjeździe strażaków na miejsce pożaru warto przedstawić strażakom schemat połączeń – rozmieszczenie poszczególnych elementów i przewodów.
Posiadaczom instalacji fotowoltaicznej zaleca się posiadanie własnej gaśnicy proszkowej.
Jak dbać o fotowoltaikę, by uniknąć ryzyka pożaru?
Aby uniknąć pożaru instalacji fotowoltaicznej, rób regularne przeglądy, najlepiej co dwa lata. Przegląd obejmuje sprawdzanie kabli, połączeń oraz inwertera.
Istnieją aplikacje do śledzenia pracy instalacji fotowoltaicznej i wykrywania spadków mocy.
Unikaj tanich komponentów, sprawdzaj certyfikaty TUV i IEC. Zabezpiecz także kable przed zwierzętami, możesz zastosować rury ochronne.
Podsumowanie
- Pożary fotowoltaiki stanowią mniej niż 0,1% wszystkich pożarów w gospodarstwach domowych w Polsce. W latach 2020 – 2023 odnotowano około 200 pożarów fotowoltaiki na ponad milion instalacji.
- Fotowoltaika jest bezpieczniejsza niż urządzenia AGD w gospodarstwach domowych, które generują pożar znacznie częściej niż instalacje PV.
- Głównymi przyczynami pożarów są błędy montażowe, uszkodzenia mechaniczne oraz przegrzewanie źle wentylowanego inwertera.
- Panele fotowoltaiczne nie mogą zapalić się samoistnie.
- Regularne przeglądy instalacji co około dwa lata pozwalają na wykrycie usterek i uniknięcie ryzyka pożaru. Przydatny może być także monitoring instalacji.